Mamy to! Nasz projekt „SPOŁEM, czyli razem!” znalazł się wśród 134 zadań dofinasowanych ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”.

 

„SPOŁEM, czyli razem!” to gra słów. Z jednej strony nawiązuje do blisko 120-letniej historii „Społem” Powszechnej Spółdzielni Spożywców w Bielsku Podlaskim. Z drugiej, odnosi się do wartości i zasad, zgodnie z którymi ludzie ją tworzący razem, czyli społem pracowali dla dobra wspólnego. Ta wspólnota miała szczególne znaczenie w czasach kryzysów, których w historii naszego miasta i Ojczyzny nie brakowało. Na tych dwóch dobrach, dziedzictwie PSS „Społem” oraz wspólnym działaniu, opiera się projekt „SPOŁEM, czyli razem!”. Połączenie wiedzy i doświadczenia najstarszych członków Spółdzielni oraz pasji, energii i umiejętności młodzieży z Zespołu Szkół  nr 4 im. Ziemi Podlaskiej w Bielsku Podlaskim pozwoli wypracować dobre praktyki na czasy kryzysu. Młodsi i starsi uczestnicy projektu wezmą udział w różnorodnych warsztatach m. in. historycznych i kulinarnych. Społem, czyli razem stworzą mobilną historyczną grę terenową oraz książkę kucharską „Przepisy na czasy kryzysu”. Nie zabraknie też propozycji dla wszystkich mieszkańców miasta. Już dziś zapraszamy na premierę wspomnianej gry, spacer historyczny, degustację przysmaków z czasów PRL-u i  wystawę fotograficzną. To wszystko po wakacjach. Zachęcamy do śledzenia strony internetowej biblioteki orz social mediów.

Plakat informujący o projekcie ze zdjęciem kobiety i trzech dziewczynek przy pracach kuchennych.
Plakat informujący o projekcie ze zdjęciem kobiety i trzech dziewczynek przy pracach kuchennych.

„3 x RE. Repasacja, reglamentacja, remanent”. Spotkanie w ramach projektu „Społem, czyli razem!”

13 czerwca 2023

 

Co kryje się pod nazwami zawartymi w tytule spotkania? Jak radzono sobie z brakami w zaopatrzeniu sklepów w czasach PRL-u? Jak wyglądały witryny sklepowe? Ile czasu spędzało się w kolejkach? Czy Ośrodek Praktyczna Pani miał ofertę wyłącznie dla kobiet?

 

Na te i wiele innych pytań związanych  z codzienną egzystencją w latach 70 i 80 XX w., odpowiedzieli seniorzy związani ze „Społem” Powszechną Spółdzielnią Spożywców w Bielsku Podlaskim, podczas spotkania pod nazwą „3 x RE. Repasacja, reglamentacja, remanent” w ramach projektu „Społem, czyli razem!”, które odbyło się 13 czerwca 2023 r.  Starsi uczestnicy międzypokoleniowych działań, stali się przewodnikami po czasach swojej młodości i aktywności zawodowej, dzieląc się wspomnieniami z młodzieżą z Zespołu Szkół nr 4 im. Ziemi Podlaskiej w Bielsku Podlaskim. Perspektywa zaproszonych do projektu seniorów okazała się o tyle ciekawsza, ponieważ obejmowała spojrzenie nie tylko szarego obywatela zmagającego się z trudami codzienności, ale przede wszystkim sprzedawcy, na którym niejednokrotnie skupiała się niechęć i frustracja klientów.

 

Dla młodych ludzi, urodzonych już w XXI wieku realia, o których opowiadali starsi, często są niezrozumiałe, albo wręcz absurdalne. Nic więc dziwnego, że niektóre historie wywołały uśmiech na ich twarzach. Jednak wydaje się, że starszym uczestnikom projektu udało się wprowadzić tych młodszych w klimat czasów sprzed lat. To ważne, ponieważ kolejny etap międzypokoleniowych działań to stworzenie gry historycznej opartej właśnie na wspomnieniach, bogatym archiwum fotograficznym oraz historii „Społem” PSS w Bielsku Podlaskim zapisanej w kronikach, które z wielkim przejęciem przeglądali ludzie, którzy ją tworzyli, jak i ich młodsi partnerzy w projekcie.

 

Fot. Jerzy Sołub

W centrum kadru kobieta zwrócona od osób siedzących tyłem do obiektywu. Na drugim planie nad niskimi półkami z książkami ekran z czarno-białym zdjęciem wnętrza sklepu z kasą . Po lewej plansza ze zdjęciem z kobietą przy wadze sklepowej Pięć kobiet siedzących na krzesłach zwróconych w stronę kobiety stojącej po ich prawej stronie. Na drugim planie na szafkach dwie plansze z czarno – białymi zdjęciami Dwie kobiety oraz czterech mężczyzn siedzący w półokręgu Grupa ludzi, młodzież i seniorzy, siedzący na krzesłach w kręgu, zwróceni w kierunku stojącej kobiety. Na drugim planie nad niskimi półkami z książkami ekran z czarno-białym zdjęciem wnętrza sklepu z czterema osobami wokół stołu Dziewięć kobiet oraz mężczyzna siedzący na krzesłach. Na drugim planie na szafkach plansze z czarno-białymi zdjęciami Pięć kobiet oraz mężczyzna siedzący na krzesłach Przy ścianie nad pólkami z książkami plansza ze zdjęciem z kobietą przy wadze sklepowej Po lewej na krzesłach dwie kobiety oraz sześciu mężczyzn. Na wprost obiektywu nad niskimi półkami z książkami ekran z czarno-białym zdjęciem sklepu spożywczego. Po lewej plansza ze zdjęciem z kobietą przy wadze sklepowej W centrum kadru plakat z tytułem projektu „Społem, czyli razem!” oraz zdjęciem kobiety i trzech dziewczynek przy pracach kuchennych. Na pierwszym planie tyłem dwóch mężczyzn Trzy kobiety przy kronikach Społem PSS w Bielsku Podlaskim, leżących na szafkach. Przy ścianie plansze z czarno – białymi zdjęciami Trzy kobiety przy kronikach Społem PSS w Bielsku Podlaskim, leżących na szafkach. Przy ścianie plansze z czarno – białymi zdjęciami

Za czym ta kolejka?

20 czerwca 2023

Kolejne spotkanie pod nazwą „3 x RE. Repasacja, reglamentacja, remanent” w ramach projektu „Społem, czyli razem!” za nami, podczas którego ponownie zaglądaliśmy za kulisy PRL-u. Kulisy, które doskonale znane są starszym uczestnikom projektu – seniorom związanym ze „Społem” Powszechną Spółdzielnią Spożywców w Bielsku Podlaskim. Młodszym – młodzieży z Zespołu Szkół nr 4 im. Ziemi Podlaskiej w Bielsku Podlaskim – nie zawsze są zrozumiałe. Przywołują raczej na myśl sceny z kultowych filmów osadzonych w minionej epoce, pełne historii pozbawionych logiki. Jednak dla „Społemowców” lata 70 i 80 XX w. to nie plan filmowy. To codzienne zmagania z absurdami czasów, w których przyszło im żyć; to codzienna walka o byt. Na szczęście, o czym się przekonaliśmy, wraz z upływem lat zmienia się perspektywa i to, co wtedy wydawało się nonsensem, dziś wspominane jest z uśmiechem, a nawet pewną nostalgią.

A podczas spotkania okazji do wspomnień nie brakowało. Wszystko za sprawą międzypokoleniowej rozgrywki w planszową grę „Kolejka”, która przeniosła nas w realia PRL-u. Wydawało się, że młodsi gracze są z góry skazani na porażkę, wszak ich starsi partnerzy mają niemałe doświadczenie w staniu w kolejkach i zdobywaniu tego, co akurat rzucono do sklepu. Okazało się, że świetnie odnaleźli się w klimacie tamtych czasów. Dali radę w kolejkowych przepychankach. Dobrze obstawiali sklepowe ogonki i koniec końców jako pierwsi zdobyli wszystkie niezbędne towary. Młodzi, którzy znają PRL jedynie z opowieści swoich rodziców, dziadków czy partnerów w projekcie, w trakcie rozgrywki mogli wczuć się w realia tamtych czasów. Dla starszych była to sentymentalna podróż do lat dzieciństwa i młodości. Co chwilę, kiedy rzucono towar do sklepów w grze, wybrzmiewały okrzyki: „miałam/miałem to czy tamto”, „pamiętam ten smak/zapach”. „Kolejka” pokazała też, jak można wykorzystać historię do stworzenia niebanalnej pomocy edukacyjnej, co wykorzystamy w kolejnym etapie projektu do realizacji własnej gry.

Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”

Fot. Jerzy Sołub

Mężczyzna z kartami w dłoniach tyłem do obiektywu nad planszą gry „Kolejka” Wokół stołu cztery kobiety i dwóch mężczyzn tyłem do obiektywu podczas gry planszowej „Kolejka”. Wokół stołu młodzi mężczyźni oraz cztery kobiety podczas gry planszowej „Kolejka”. Czterech chłopaków podczas gry planszowej „Kolejka”. Chłopiec po lewej z żółtym pionkiem w dłoni nad planszą. Trzech chłopaków podczas gry planszowej „Kolejka”. Chłopak po lewej z żółtymi kartami w dłoniach. Na blacie stołu przed nimi plansza z kolorowymi pionkami. Przy stole kobieta z niebieskimi kartami w dłoniach. Na pierwszym planie tyłem do obiektywu mężczyzna z żółtymi kartami w dłoniach. Na drugim – trzy kobiety. Trzy osoby nad planszą gry „Kolejka”.

 

Warsztaty tworzenia mobilnej gry historycznej

 14-15 września

 „Na tropie skradzionych kartek”, „Kartkowy mętlik”, „Tajemnica zaginionych kartek” to wybrane propozycje tytułów terenowej mobilnej gry historycznej, którą w dniach 14-15 września 2023 r. tworzyli uczestnicy projektu „Społem, czyli razem!”. Seniorzy związani ze „Społem” Powszechna Spółdzielnia Spożywców w Bielsku Podlaskim oraz młodzież z Zespołu Szkół nr 4 im. Ziemi Podlaskiej w Bielsku Podlaskim jednogłośnie wybrali jedną z historii, która wydarzyła się przed czterdziestu laty w bielskiej Spółdzielni. Stała się ona punktem wyjścia do gry, której scenariusz, bohaterów, trasę oraz mechanikę opracowali uczestnicy projektu pod okiem trenera. W trakcie rozgrywki będziemy poruszać się ulicami Bielska Podlaskiego śladami „Społem” PSS, wykonując zadania i rozwiązując zagadkę związane z historią naszego miasta i Spółdzielni oraz realiami życia w czasach PRL-u. Już dziś zapraszamy na uroczystą premierę gry w sobotę 21 października 2023 r. na godzinę 10.00.  

Fot. Jerzy Sołub

W centrum kadru dwie kobiety. W tle prezentacja multimedialna z napisem „Gry mobilne w Bielsku Podlaskim” Czterech młodych mężczyzn oraz kobieta z długopisami i kartkami w dłoniach Dwóch młodych mężczyzn oraz kobieta z długopisami i kartkami w dłoniach Po lewej tyłem do obiektywu mężczyzna skanujący telefonem kod QR ze slajdu wyświetlonego na ścianie Tyłem do obiektywu mężczyzna oraz cztery kobiety skanujące telefonami kod QR ze slajdu wyświetlonego na ścianie. Tyłem do obiektywu młody mężczyzna z telefonem w dłoniach Dwie kobiety z telefonami w dłoniach siedzące na krzesłach Kobieta i trzech młodych mężczyzn na krzesłach. Mężczyzna drugi z prawej wykonuje notatki na kartce. Na drugim planie dwa stanowiska komputerowe oraz regały z książkami Kobieta wskazuje mazakiem na prezentację wyświetloną na ścianie. Na pierwszym planie nieostre cztery osoby tyłem do obiektywu Pięciu młodych mężczyzn przy stoliku w trakcie pracy. Na blacie kartka. Na drugim wy świetlona na ścianie prezentacja multimedialna Na fotografii trzech młodych mężczyzn: dwóch tyłem do obiektywu; w centrum kadru uśmiechnięty mężczyzna Młoda kobieta oraz czterech mężczyzn stojących w rzędzie przed ścianą z wyświetlonym slajdem z plakatem z napisem „Społem, czyli razem!”. Po prawej tyłem do obiektywu kobieta pisząca na flipcharcie Przed laptopem dwóch mężczyzna tyłem do obiektywu. Mężczyzna po prawej wskazuje palcem na mapę na ekranie Siedmiu młodych mężczyzn oraz kobieta przy stanowiskach komputerowych
Logo