Mamy to! Nasz projekt „SPOŁEM, czyli razem!” znalazł się wśród 134 zadań dofinasowanych ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”.

 

„SPOŁEM, czyli razem!” to gra słów. Z jednej strony nawiązuje do blisko 120-letniej historii „Społem” Powszechnej Spółdzielni Spożywców w Bielsku Podlaskim. Z drugiej, odnosi się do wartości i zasad, zgodnie z którymi ludzie ją tworzący razem, czyli społem pracowali dla dobra wspólnego. Ta wspólnota miała szczególne znaczenie w czasach kryzysów, których w historii naszego miasta i Ojczyzny nie brakowało. Na tych dwóch dobrach, dziedzictwie PSS „Społem” oraz wspólnym działaniu, opiera się projekt „SPOŁEM, czyli razem!”. Połączenie wiedzy i doświadczenia najstarszych członków Spółdzielni oraz pasji, energii i umiejętności młodzieży z Zespołu Szkół  nr 4 im. Ziemi Podlaskiej w Bielsku Podlaskim pozwoli wypracować dobre praktyki na czasy kryzysu. Młodsi i starsi uczestnicy projektu wezmą udział w różnorodnych warsztatach m. in. historycznych i kulinarnych. Społem, czyli razem stworzą mobilną historyczną grę terenową oraz książkę kucharską „Przepisy na czasy kryzysu”. Nie zabraknie też propozycji dla wszystkich mieszkańców miasta. Już dziś zapraszamy na premierę wspomnianej gry, spacer historyczny, degustację przysmaków z czasów PRL-u i  wystawę fotograficzną. To wszystko po wakacjach. Zachęcamy do śledzenia strony internetowej biblioteki orz social mediów.

Plakat informujący o projekcie ze zdjęciem kobiety i trzech dziewczynek przy pracach kuchennych.
Plakat informujący o projekcie ze zdjęciem kobiety i trzech dziewczynek przy pracach kuchennych.

„3 x RE. Repasacja, reglamentacja, remanent”. Spotkanie w ramach projektu „Społem, czyli razem!”

13 czerwca 2023

 

Co kryje się pod nazwami zawartymi w tytule spotkania? Jak radzono sobie z brakami w zaopatrzeniu sklepów w czasach PRL-u? Jak wyglądały witryny sklepowe? Ile czasu spędzało się w kolejkach? Czy Ośrodek Praktyczna Pani miał ofertę wyłącznie dla kobiet?

 

Na te i wiele innych pytań związanych  z codzienną egzystencją w latach 70 i 80 XX w., odpowiedzieli seniorzy związani ze „Społem” Powszechną Spółdzielnią Spożywców w Bielsku Podlaskim, podczas spotkania pod nazwą „3 x RE. Repasacja, reglamentacja, remanent” w ramach projektu „Społem, czyli razem!”, które odbyło się 13 czerwca 2023 r.  Starsi uczestnicy międzypokoleniowych działań, stali się przewodnikami po czasach swojej młodości i aktywności zawodowej, dzieląc się wspomnieniami z młodzieżą z Zespołu Szkół nr 4 im. Ziemi Podlaskiej w Bielsku Podlaskim. Perspektywa zaproszonych do projektu seniorów okazała się o tyle ciekawsza, ponieważ obejmowała spojrzenie nie tylko szarego obywatela zmagającego się z trudami codzienności, ale przede wszystkim sprzedawcy, na którym niejednokrotnie skupiała się niechęć i frustracja klientów.

 

Dla młodych ludzi, urodzonych już w XXI wieku realia, o których opowiadali starsi, często są niezrozumiałe, albo wręcz absurdalne. Nic więc dziwnego, że niektóre historie wywołały uśmiech na ich twarzach. Jednak wydaje się, że starszym uczestnikom projektu udało się wprowadzić tych młodszych w klimat czasów sprzed lat. To ważne, ponieważ kolejny etap międzypokoleniowych działań to stworzenie gry historycznej opartej właśnie na wspomnieniach, bogatym archiwum fotograficznym oraz historii „Społem” PSS w Bielsku Podlaskim zapisanej w kronikach, które z wielkim przejęciem przeglądali ludzie, którzy ją tworzyli, jak i ich młodsi partnerzy w projekcie.

 

Fot. Jerzy Sołub

Za czym ta kolejka?

20 czerwca 2023

Kolejne spotkanie pod nazwą „3 x RE. Repasacja, reglamentacja, remanent” w ramach projektu „Społem, czyli razem!” za nami, podczas którego ponownie zaglądaliśmy za kulisy PRL-u. Kulisy, które doskonale znane są starszym uczestnikom projektu – seniorom związanym ze „Społem” Powszechną Spółdzielnią Spożywców w Bielsku Podlaskim. Młodszym – młodzieży z Zespołu Szkół nr 4 im. Ziemi Podlaskiej w Bielsku Podlaskim – nie zawsze są zrozumiałe. Przywołują raczej na myśl sceny z kultowych filmów osadzonych w minionej epoce, pełne historii pozbawionych logiki. Jednak dla „Społemowców” lata 70 i 80 XX w. to nie plan filmowy. To codzienne zmagania z absurdami czasów, w których przyszło im żyć; to codzienna walka o byt. Na szczęście, o czym się przekonaliśmy, wraz z upływem lat zmienia się perspektywa i to, co wtedy wydawało się nonsensem, dziś wspominane jest z uśmiechem, a nawet pewną nostalgią.

A podczas spotkania okazji do wspomnień nie brakowało. Wszystko za sprawą międzypokoleniowej rozgrywki w planszową grę „Kolejka”, która przeniosła nas w realia PRL-u. Wydawało się, że młodsi gracze są z góry skazani na porażkę, wszak ich starsi partnerzy mają niemałe doświadczenie w staniu w kolejkach i zdobywaniu tego, co akurat rzucono do sklepu. Okazało się, że świetnie odnaleźli się w klimacie tamtych czasów. Dali radę w kolejkowych przepychankach. Dobrze obstawiali sklepowe ogonki i koniec końców jako pierwsi zdobyli wszystkie niezbędne towary. Młodzi, którzy znają PRL jedynie z opowieści swoich rodziców, dziadków czy partnerów w projekcie, w trakcie rozgrywki mogli wczuć się w realia tamtych czasów. Dla starszych była to sentymentalna podróż do lat dzieciństwa i młodości. Co chwilę, kiedy rzucono towar do sklepów w grze, wybrzmiewały okrzyki: „miałam/miałem to czy tamto”, „pamiętam ten smak/zapach”. „Kolejka” pokazała też, jak można wykorzystać historię do stworzenia niebanalnej pomocy edukacyjnej, co wykorzystamy w kolejnym etapie projektu do realizacji własnej gry.

Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”

Fot. Jerzy Sołub

 

Warsztaty tworzenia mobilnej gry historycznej

 14-15 września

 „Na tropie skradzionych kartek”, „Kartkowy mętlik”, „Tajemnica zaginionych kartek” to wybrane propozycje tytułów terenowej mobilnej gry historycznej, którą w dniach 14-15 września 2023 r. tworzyli uczestnicy projektu „Społem, czyli razem!”. Seniorzy związani ze „Społem” Powszechna Spółdzielnia Spożywców w Bielsku Podlaskim oraz młodzież z Zespołu Szkół nr 4 im. Ziemi Podlaskiej w Bielsku Podlaskim jednogłośnie wybrali jedną z historii, która wydarzyła się przed czterdziestu laty w bielskiej Spółdzielni. Stała się ona punktem wyjścia do gry, której scenariusz, bohaterów, trasę oraz mechanikę opracowali uczestnicy projektu pod okiem trenera. W trakcie rozgrywki będziemy poruszać się ulicami Bielska Podlaskiego śladami „Społem” PSS, wykonując zadania i rozwiązując zagadkę związane z historią naszego miasta i Spółdzielni oraz realiami życia w czasach PRL-u. Już dziś zapraszamy na uroczystą premierę gry w sobotę 21 października 2023 r. na godzinę 10.00.  

Fot. Jerzy Sołub

Spacer „Frontem do klienta”

 30.09.2023

Niesprzyjająca aura nie odstraszyła miłośniczek historii miasta, które wzięły udział w sobotnim spacerze historycznym śladami „Społem” Powszechnej Spółdzielni Spożywców w Bielsku Podlaskim w ramach projektu „Społem, czyli razem!”. Nieprzypadkowo nasze spotkanie zaczęłyśmy od ratusza. To w tym zabytkowym budynku w październiku 1907 roku nowopowstała Kooperatywa otworzyła swój pierwszy sklep i od tamtej pory intensywnie się rozwijała, mimo zawirowań historii.  Nie ma chyba w Bielsku ulicy, a na pewno dzielnicy, w której na przestrzeni lat nie byłoby punktu „Społem”. Z tej to przyczyny podczas spaceru podążałyśmy szlakiem wybranych miejsc związanych z bielską Spółdzielnią. Spółdzielczy Dom Handlowy, restauracja „Podlasianka”, kawiarnia „Hajduczek” czy sklep „jedynka” w biurowcu Spółdzielni – to sztandarowe inwestycje „Społem”, znane chyba każdemu mieszkańcowi Bielska, niezależnie od PESEL-u. Na trasie znalazły się również miejsca, które zniknęły już z krajobrazu miasta; kawiarnia „Ewa”, bar „Ratuszowy” czy kultowy Ośrodek „Praktyczna Pani” wywołały wzruszenie i lawinę wspomnień.

Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”

Międzypokoleniowe gotowanie – warsztaty „Specjalność zakładu”

6.10.2023

We wspomnieniach z czasów PRL powracają puste półki i trudności ze zdobyciem niemal wszystkiego. Ograniczony dostęp do produktów spożywczych nie pozostał bez wpływu na praktyki kulinarne Polaków i wymagał od ówczesnych gospodyń nie lada kreatywności. Potrafiły z najprostszych składników przygotować bardzo smaczne dania. Podobnie działo się w zakładach gastronomicznych, także tych prowadzonych przez „Społem” Powszechną Spółdzielnię Spożywców w Bielsku Podlaskim. Specjalnością lokalów były dania z jaj, mąki i ziemniaków, jak kiszka ziemniaczana w barze „Ratuszowym”. Wobec braku mięsa – potrawy z ryb, jak ryba po marynarsku z karty dań restauracji „Podlasianka” czy posiłki z lokalnych owoców, jak serwowana w „Bielszczance” zapiekanka z ryżu z jabłkami. Z kolei kawiarnie słynęły z modnych wówczas koktajli, kremów czy galaretek z bitą śmietaną. Desery kusiły nie tylko wyśmienitym smakiem, ale również finezyjnymi nazwami, jak „gniazdka Ewy” czy krem mozaika w kawiarni „Ewa”. Kultowa „Ambrozja” czy „Deser sułtański” z karty dań kawiarni „Hajduczek” do dziś wywołują rozkoszne westchnienia. Przekonali się o tym uczestnicy warsztatów w bibliotece pod hasłem „Specjalność zakładu” w ramach projektu „Społem, czyli razem!”. Przy stole spotkały panie przed laty zawodowo związane ze bielską spółdzielnią spożywców oraz panowie z klas o profilu informatycznych z Zespołu Szkół nr 4 im. Ziemi Podlaskiej w Bielsku Podlaskim, wspomagani przez koleżanki z klasy gastronomicznej. Okazało się, że kuchnia wspaniale łączy pokolenia. Starsi i młodsi razem przygotowali potrawy, które królowały na każdym peerelowskim stole: sałatkę jarzynową, koreczki, sałatkę a’la paprykarz i wspominany już „Deser sułtański”. Na stole w klimacie PRL z  kultową oranżadą w szkle, nie zabrakło również słodkości, tak kojarzących się z tamtymi czasami: szyszek, bloku czekoladowego bez czekolady czy ciastek z maszynki. Młodzi doskonale sprawdzili się w przygotowaniu potraw, a ich starsze koleżanki – okazały się mistrzyniami dekoracji. Stół prezentował się pięknie, a przyrządzone dania smakowały jeszcze bardziej.

Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”

Fot. Jerzy Sołub

Wystawa „Społem, czyli razem!”

6.10.2023

Od piątku 6 października 2023 r. w Galerii na Piętrze można oglądać wystawę „Społem, czyli razem”, która jest efektem międzypokoleniowego projektu realizowanego przez bielską bibliotekę. Wystawa opowiada o nieco już dzisiaj zapomnianym, jednym z obszarów działalności „Społem” Powszechnej Spółdzielni Spożywców w Bielsku Podlaskim. Większość bielszczanek i bielszczan pamięta ulubione lokale czy sklep, które w czasach PRL były podstawowym miejscem zaopatrzenia, a może są i do dziś. Jednak bielska „Społem” to nie tylko handel czy gastronomia. To również działalność społeczno – kulturalna. Od 1962 roku pod skrzydłami „Społem” działał niezapomniany Ośrodek Praktyczna Pani, będący fenomenalnym wręcz antidotum na wszelkie potrzeby mieszkańców miasta. Praktyczna Pani pełniła funkcję świetlicy, domu kultury, biblioteki, muzeum i teatru w jednym. To oczywiste, że z taką ofertą przyciągała rzesze mieszkańców obu płci i w każdym niemal wieku. Czarno-białe fotografie, prezentowane na naszej wystawie doskonale oddają klimat minionej epoki. Przedstawiają przejęte zabawą dzieci, młodzież pożytecznie spędzającą czas i dorosłych korzystających z różnych propozycji Ośrodka. Zapraszamy do oglądania i dzielenia się swoimi wspomnieniami.

Wystawa dostępna jest w godzinach pracy biblioteki.

Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”

Fot. Jerzy Sołub

MOBILNA GRA TERENOWA „AFERA”

Regulamin gry Afera.pdf – Regulamin gry Afera

Załącznik nr 1 do gry Afera.pdf – Załącznik nr 1 do gry Afera

Jak zakończyła się „Afera” w bielskiej bibliotece?

21.10.2023

Sprawa kradzieży kartek żywnościowych z Działu Obrotu Towarowego „Społem” Powszechnej Spółdzielni Spożywców w Bielsku Podlaskim znalazła swój szczęśliwy finał. Wśród podejrzanych znaleźli się m. in. Halinka – kierowniczka jednego ze sklepów, Helena – dyrektorka działu handlowego, starszy sierżant Kostkiewicz oraz obywatel Lisiecki. Dzięki zaangażowaniu i nieustępliwości młodego policjanta Mirka oraz czytelników biblioteki po czterdziestu latach udało się przeprowadzić śledztwo, które wskazało winnego. Żeby nie było wątpliwości – jedynie historia z kradzieżą kartek zdarzyła się naprawdę. Podejrzani, śledztwo i policjant Mirek to wytwór wyobraźni uczestników międzypokoleniowego projektu „Społem, czyli razem!”, którzy stworzyli mobilną grę terenową. Swoją premierę miała miejsce w minioną sobotę. Pierwsi mieszkańcy miasta z zacięciem detektywistycznym mieli okazję wziąć udział w śledztwie i namierzyć sprawcę kradzieży. Gra nadal jest dostępna dla wszystkich zainteresowanych. Wystarczy przyjść do biblioteki i zeskanować kod z tablicy informacyjnej przed wejściem. Zapraszamy do udziału w „Aferze” i dzielenia się swoimi wrażeniami”.

Fot. Jerzy Sołub

Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”

Finisaż projektu „Społem, czyli razem!”

15.11.2023

Od kwietnia do listopada 2023 r. Miejska Biblioteka w Bielsku Podlaskim stała się miejscem spotkania uczniów z Zespołu Szkół nr 4 im. Ziemi Podlaskiej w Bielsku Podlaskim oraz osób starszych, przed laty zawodowo związanych ze „Społem” Powszechną Spółdzielni Spożywców w Bielsku Podlaskim. 15 listopada miało miejsce podsumowanie międzypokoleniowych działań, które odbywały się w ramach projektu „Społem, czyli razem!”. W spotkaniu wzięli udział jego uczestnicy, przedstawiciele szkoły i spółdzielni oraz burmistrz Jarosław Borowski, którzy dzielili się refleksjami i wrażeniami z podejmowanych działań. Atmosfera spotkania była odzwierciedleniem tej, jaka panowała podczas całego projektu. Klimat życzliwości, zrozumienia i otwartości pomógł zarówno młodszym, jak i starszym uczestnikom otworzyć się na wzajemną współpracę, której efektem jest mobilna gra terenowa  „Afera”, wystawa prezentująca prowadzony przez bielską spółdzielnię Ośrodek „Praktyczna Pani” oraz najnowsze dzieło, zaprezentowany podczas spotkania, folder „Przepisy na czasy kryzysu”. Mamy nadzieję, że udział w projekcie był dla jego uczestników czasem inspirującym, zachęcającym do podejmowania kolejnych, międzypokoleniowych działań.

Więcej o projekcie „Społem, czyli razem” na stronie Miejskiej Bibliotece Publicznej w Bielsku Podlaskim w zakładce „Projekty”.

https://biblioteka-bielsk.pl/projektybielskie-integracje-czytelnicze-zadanie-realizowane-w-mbp-w-2020-r/spolem-czyli-razem/

fot. J. Rudko

Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”

Logo